بررسی آرایه شناختی جمعیت های موش خاردار (acomys dimidiatus cretzschmar, 1826)

جنس acomysشامل 14 گونه از جوندگان موش شکل کوچک است که در زیرخانواده murinae جای دارند. این پژوهش به منظور بررسی تفاوت های ریختی و ریخت سنجی بین جمعیت های مختلف گونه موش خاردار از لحاظ صفات ظاهری و جمجمه ای در مناطق میناب، بوشهر و ذخیره گاه زیستکره گنو انجام شد. نمونه برداری از تابستان 1383 تا مرداد 1385 انجام شد و 52 نمونه موش خاردار از مناطق مذکور به دست آمد. نتایج تجزیه واریانس یکطرفه نشان داد از نظر تمامی صفات به جز صفات مربوط به طول دیاستما و طول شکاف کامی قدامی اختلاف معنی داری بین مناطق بوشهر، گنو و میناب وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحلیل مولفه های اصلی مشخص شد نمونه های به دست آمده از مناطق خائیز و جم (بوشهر) در یک گروه قرار دارد و با محور دوم به طور مستقیم همبستگی داشت که تعلق پذیری نمونه های به دست آمده در این مناطق به دلیل شباهت آن ها از نظر پهنای جعبه جمجمه است. نمونه های به دست آمده از منطقه میناب که به طور مستقیم با طول اکسی پیتونازال، طول کندیل و بازال، پهنای زیگوماتیک و قطر سوراخ خارجی شنوایی همبستگی داشت، در یک طبقه تفکیک شد. بخشی از نمونه های به دست آمده از منطقه گنو به نمونه های میناب شباهت داشت اما بخشی دیگر به دلیل همبستگی منفی با متغیرهای طول اکسی پیتونازال، طول کندیل و بازال، پهنای زیگوماتیک و طول فک پایین از سایرین جدا شد. بررسی تغییرات صفات جمجمه ای نشان دهنده نقش صفاتی از جمله طول اکسی پیتونازال و طول کندیل و بازال در تفکیک جمعیت ها از یکدیگر است. با نگاهی کلی مشخص می شود که این صفات مورفومتریک بررسی شده شاخص خوبی برای تفکیک نمونه های مورد مطالعه به شمار می رود.